TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY THỰC QUẢN
Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là gì ?
Bệnh trào ngược dạ dày – thực quản (GERD) là hiện tượng xảy ra khi dịch tiêu hoá của dạ dày thường xuyên bị chảy ngược vào thực quản (là một ống dẫn đưa thức ăn từ miệng vào dạ dày). Dịch này thường chứa axit, nhưng cũng có trường hợp chứa dịch mật hoặc men tiêu hóa, và có thể gây viêm thực quản.
Triệu chứng bệnh
Các triệu chứng của GERD có thể bao gồm ợ nóng, ợ trớ và khó nuốt hoặc đau khi nuốt,... Hầu hết mọi người có thể kiểm soát sự khó chịu của GERD bằng cách thay đổi lối sống hay tự mua thuốc (các thuốc không cần kê toa) từ các nhà thuốc để uống. Nhưng một số trường hợp nặng hơn có thể cần phải đi khám để được điều trị bài bản hơn nhằm đạt hiệu quả điều trị rõ và tránh các biến chứng nguy hiểm.
Biểu hiện ngoài thực quản của bệnh trào ngược dạ dày thực quản
Người ta ước tính rằng, 1/3 số bệnh nhân bệnh trào ngược dạ dày thực quản có thể có các triệu chứng ngoài thực quản hoặc ngoài thực quản không điển hình. Đau ngực không do tim là phàn nàn phổ biến nhất (23,1%), sau đó là các biểu hiện hô hấp (viêm phế quản - 14.0%, hen suyễn - 9,3 %) và các triệu chứng ở cổ họng (khàn tiếng - 14,8%, cảm giác vướng cổ - 7,0%)
Nguyên nhân
Nguyên nhân gây ra bệnh trào dạ dày ngược thực quản (GERD) là do sự trào ngược thường xuyên của axit dạ dày hoặc dịch mật lên thực quản. Khi bạn nuốt, cơ vòng dưới của thực quản (vòng cơ bao quanh phần đáy thực quản) giãn ra để thức ăn và dịch thức ăn đi xuống dạ dày, sau đó nó sẽ đóng lại. Tuy nhiên, nếu cơ này giãn ra bất thường hoặc yếu, axit dạ dày có thể trào lên thực quản, làm bạn có cảm giác ợ nóng thường xuyên, hoặc gây ra nhiều triệu chứng khác ở vùng cổ họng, làm ảnh hưởng tới cuộc sống hàng ngày của bạn.
Chẩn đoán bệnh
Chẩn đoán bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) thường dựa vào các triệu chứng lâm sàng, nhưng đôi khi cần thực hiện các xét nghiệm khác để xác nhận. Các phương pháp chẩn đoán có thể bao gồm:
- Chụp X – quang hệ thống tiêu hóa trên: Đây là phương pháp chụp ảnh để kiểm tra các lớp lót thực quản, dạ dày, ruột non và phần trên của tá tràng.
- Nội soi: Phương pháp này cho phép bác sĩ kiểm tra bên trong thực quản và dạ dày.
- Đo nồng độ axit bên trong thực quản
Nếu bạn có các triệu chứng liên quan đến bệnh trào ngược dạ dày, bạn nên thảo luận với bác sĩ của mình để xác định liệu pháp chẩn đoán phù hợp nhất.
Các phương pháp điều trị
Bệnh trào ngược dạ dày có thể được điều trị thông qua các phương pháp không dùng thuốc, dùng thuốc và phẫu thuật, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh. Người bệnh bị trào ngược dạ dày nhẹ nên thay đổi lối sống và chế độ ăn uống, tránh ăn quá nhiều và tránh nằm ngay sau khi ăn. Người bệnh bị trào ngược dạ dày vừa phải nên sử dụng các loại thuốc như thuốc trung hòa axit, thuốc chống histamin H2, thuốc ức chế bơm proton, và một số thuốc khác. Đối với một số ít trường hợp trào ngược dạ dày nặng, có thể cân nhắc phẫu thuật.
Vài lưu ý thói quen sinh hoạt
- Duy trì cân nặng hợp lý: Béo phì gây áp lực lên bụng, đẩy dạ dày cao lên và là nguyên nhân khiến trào ngược lên thực quản.
- Bỏ thuốc lá: Hút thuốc làm giảm khả năng hoạt động của cơ thắt thực quản.
- Nâng cao đầu giường (vừa phải)(tránh kê cao quá sẽ ảnh hưởng đến cột sống)
- Không nên ăn quá no, nhất là vào bữa tối, không nên ăn đêm.
- Hạn chế uống rượu bia, cafe, đồ uống có chất kích thích, nước ngọt, nước có ga.
- Giảm căng thẳng: Tập yoga, thiền… có thể làm giảm triệu chứng
Hãy nhớ rằng mỗi người có thể phản ứng khác nhau với các biện pháp phòng ngừa này, vì vậy hãy thử nghiệm để xem biện pháp nào phù hợp với bạn nhất. Nếu triệu chứng của bạn không cải thiện hoặc trở nên tồi tệ hơn, hãy liên hệ với bác sĩ của bạn.
Có phải uống thuốc không ?
Việc uống thuốc hay không phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh trào ngược dạ dày của bạn. Nếu bạn chỉ bị trào ngược dạ dày nhẹ, thay đổi lối sống và chế độ ăn uống có thể giúp cải thiện tình trạng. Tuy nhiên, nếu bạn bị trào ngược dạ dày vừa phải hoặc nặng, việc sử dụng thuốc có thể cần thiết. Bạn nên thảo luận với bác sĩ của mình để xác định liệu pháp điều trị phù hợp nhất.
Thời gian điều trị trong bao lâu ?
Điều này hoàn toàn phụ thuộc vào từng bệnh nhân cụ thể. Điều trị bất kì bệnh tiêu hóa nào cũng đòi hỏi sự hợp tác từ 2 phía "bác sĩ - bệnh nhân". Bác sĩ có trách nhiệm kê thuốc cho chính xác, có kinh nghiệm điều trị, phải giải thích rõ ràng, dặn dò bệnh nhân tỉ mỉ. Còn bệnh nhân thì phải tuân thủ cách uống thuốc và chế độ ăn uống. Bệnh nhân nào tuân thủ tốt thì thời gian điều trị ngắn, bệnh nhân nào tuân thủ kém thì thời gian điều trị kéo dài.
Có phải uống thuốc suốt đời hay không ?
Không. Bệnh trào ngược dạ dày thực quản chỉ nên tập trung điều trị thật tốt trong một quãng thời gian. Khi bệnh nhân khỏe hoàn toàn (hết triệu chứng) thì bác sĩ sẽ cắt giảm thuốc để tiến tới kết thúc điều trị. Khi đó, người bệnh nhân sẽ phải tiếp tục tuân thủ chế độ ăn uống và tránh những tác nhân gây bệnh để tránh bị tái phát. Nếu bệnh nhân tuân thủ kém, thì bệnh dễ tái phát, lại phải dùng thuốc thường xuyên. Đó là điều nên tránh.
Tác dụng phụ của thuốc chữa bệnh trào ngược dạ dày thực quản
Việc sử dụng thuốc để điều trị bệnh trào ngược dạ dày thực quản phải tuân theo hướng dẫn của bác sĩ và không nên tự ý tăng liều lượng. Mặc dù thuốc có thể giúp kiểm soát các triệu chứng và cải thiện tình trạng bệnh, nhưng việc sử dụng chúng quá mức có thể gây ra các tác dụng phụ.
Các tác dụng phụ có thể gặp khi sử dụng thuốc điều trị bệnh trào ngược dạ dày thực quản bao gồm:
- Thuốc ức chế histamine-2 (H2): Các tác dụng phụ có thể bao gồm nhức đầu, đau bụng, tiêu chảy, buồn nôn, đầy hơi, đau họng, chảy nước mũi và chóng mặt.
- Thuốc ức chế bơm proton (PPI): Các tác dụng phụ có thể bao gồm co thắt dạ dày, buồn nôn hoặc nôn, đau đầu, buồn ngủ, tiêu chảy hoặc táo bón, phát ban, mẩn ngứa, nổi mề đay
Nếu bạn gặp bất kỳ tác dụng phụ nào từ việc sử dụng thuốc, bạn nên liên hệ với bác sĩ của mình ngay lập tức. Đồng thời, việc thay đổi lối sống và chế độ ăn uống cũng rất quan trọng trong việc quản lý bệnh trào ngược dạ dày thực quản.
